Kitap yayınlatmak, her yazarın istediği bir süreçtir. Kitap yayınlatmak istiyorum her yazar ya da yazar adayı, kitap bastırmak için çeşitli yayınevlerine başvurur. Bu süreç zorlu ve uzundur. Kitap bastırmak istiyorum ya da kitap yayınlatmak istiyorum diyenler için süreci anlatan özel bir yazı hazırladık.
Kitap yayınlatmak
Kitap yayınlatmak nedir?
Kitap yayınlatmak, kaleme alınmış bir eserin okurlarla buluşması için matbaa yöntemleri ya da online sistemleri üzerinden basılması ya da dağıtılması sürecidir. Günümüzde kitap yayımlatma işlerini yayınevleri üstlenirken, yazarlar kendileri de bireysel olarak kitaplarını bastırabilmektedir. Bir hayli zorlu ve uzun bir süreç olan kitap bastırma aşamalarında maalesef çoğu yazar sıkılmakta ve umudunu kesmektedir.
Özellikle yayınevlerine başvuru yapan yazarların en büyük şikayet ettikleri durum, yayınevlerinin ya cevap vermemeleri ya da dosya incelemelerini çok uzun tutmalarıdır. Bunun yanı sıra yayınevlerinin kitabı ücretsiz basmak yerine yazardan para talep etmesi de diğer bir sorundur. Kitap bastırma ipuçlarına gelmeden önce konuyu detaylı irdelemekte fayda vardır.
Yazar cephesinden konuya bakıldığında, gece gündüz uğraştığı ve yazdığı kitabın yayınevleri tarafından önemsenmemesi maalesef ki olumsuz durumdur. Hatta birçok yazar ya da yazar adayı için bu durum bir hayal kırıklığıyla bile sonuçlanmakta ve birçok kişi kitap bastırma düşüncesinden vazgeçmektedir.
Kitap bastırmanın zorlukları
Yayınevi cephesinden konuya baktığımızda ise bambaşka bir tablo çıkmaktadır. Günümüzde orta büyüklükteki bir yayınevine günde ortalama on dosya başvurusu gelmektedir. Yayınevinin daha büyük ve bilinir olması halinde bu sayılar günde otuz-kırk ve hatta elinin üzerine çıkmaktadır. Teknik açıdan bakıldığında, bir kitabın okunması en iyi ihtimalle bir günü bulduğunu varsayarsak; bir günde bir yayınevinin on günlük okuma ve değerlendirme yapması gerekmektedir. Haliyle bu durum imkansıza dönüşmekle birlikte; yeteri kadar editör barındırmayan yayınevleri için çok daha zordur. Buna ek olarak, bazı yazar adaylarının dosyaları el yazısıyla, defterle ya da karışık bir şekilde fotoğraflarla yolladığını da hesaba katarsanız; yayınevleri çalışanları açısından ne denli zorlu bir süreç olduğuna hak verirsiniz. Sıralanan nedenlerle yayınevlerinin dosya incelemelerine geç dönmeleri gayet sıradan bir durumdur.
Diğer bir sorun ise onaylanan kitap başvurularında kitabın basılması için yazardan para talep edilmesidir. Günümüzde köklü ve büyük bazı yayınevleri asla para talep etmezler. Ancak bu yayınevlerinin sayısı parmakla gösterilecek kadar azdır. Bunun nedeni, ilgili yayınevlerinin uzun yıllardır sektörde bulunması, belli bir maddi birikime sahip olması, hali hazırda satan kitapları bulunması ve satan kitaplardan elde ettikleri karların bir kısmını yeni yazar ve kitaplara şans vermek için sermayeye çevirmesidir. Nitekim arzu edilen ve ütopik olan yayıncılık da budur.
Yayınevleri neden ücret talep ediyor?
Ancak işin gerçeğine baktığımızda ise, yayınevleri her ne kadar edebiyat ve kitap gönüllüsü kişilerden oluşan firmalar olsa da, en nihayetinde ticari ve maddi sorumlulukları bulunan işletmelerdir. Ofis ve depo kirası, personel maaşları, kağıt ve matbaa ücretleri, lojistik giderleri, editör ve tasarımcı ücretleri ve vergiler gibi birçok kalemde giderleri bulunmakta; bahse konu giderleri sağlayabilmek ve kar edebilmek için de bu giderlerin üzerinde kitap satışı sağlamaları gerekmektedir.
Evet, gerçek edebiyatın değeri asla maddi kaygılarla ölçülemez ama o kitabın yayınlanabilmesi için gerekli bir maddi birikim ve gücün hazırda bulunması gerekmektedir. Bu nedenle yayınevlerinin edebi değerler ile satacağına inandığı kitapları arasında bir denge yakalayarak kitap yayınlaması gayet olağan bir durumdur. Maalesef ki, son zamanlarda kâğıt ve matbaa maliyetlerindeki fahiş artışlar ve döviz kurlarının yükselişi, bir kitabın ortalama üretim maliyetini neredeyse dört katına çıkarmıştır. Zaten sıradan bir okur, kitapların fiyatlarının artışından bunu net bir şekilde görebilmektedir. Hal böyle olunca, yayınevlerinin her kitaba yatırım yapma ve şans tanıma ihtimali ortadan kalkmaktadır. Orta ve küçük yayınevleri bu nedenle, içeriğini beğenmiş olsa bile satmama riskini almamak için kitabın üretim maliyetlerini yazardan talep etmekte ve geri kalan tüm operasyonel süreçleri yerine getirmektedir.
Kitap yayınlatma maliyetleri nelerdir?
Lafı biraz uzattığımızın farkındayız. Ama konunun iyi anlaşılabilmesi için bu detayların irdelenmesi gerekmektedir. Tüm yazar adaylarının merak ettiği konu ise yayınevlerini kitap bastırmak için ne kadar ücret talep ettiğidir. Bunu ölçmeden önce, bir kitabın yayınlanma sürecinde hangi aşamalardan geçtiği ve hangi gider kalemlerinin ortaya çıktığına bakmakta yarar vardır.
- Editöryal maliyetler: Eserlerin incelenmesi, inceleme raporlarının yazılması, anlaşılan eserlerin redakte (tashih) yani düzeltmelerinin yapılması süreçleridir.
- Tasarım maliyetleri: Editör okumaları tamamlanmış dosyaların dizgi (mizanpaj) yani kitap haline dönüştürülmesi ve kitap kapak tasarımlarının yapılması süreçleridir.
- Resmi maliyetler: Eserler için bandrol alınması ve diğer resmi başvuru süreçleridir.
- Baskı maliyetleri: Eserlerin basılması için gereken kağıtların sağlanması ve anlaşmalı matbaalarca baskılarının yapılması süreçleridir.
- Lojistik maliyetleri: Matbaada basılan eserlerin depoya sevk edilmesi, depolanması, dağıtımcılar veya kitapçılara gönderilmesi, satılmayan kitapların kargo ile yeniden iade edilmesi gibi süreçlerdir.
- Yayınevi genel giderleri: Ofise ve depo kiraları, personel maaşları, kırtasiye giderleri, katılım sağlanıyorsa kitap fuarları giderleri, vergiler ve diğer rutin giderleri kapsayan süreçlerdir.
Yukarıda bahsedilen kalemlerin bir kısmını yayınevleri kendi çalışanları üzerinden sağlarken, bir kısmı freelance olarak tabir edilen ek çalışanlar üzerinden sağlamaktadır. En nihayetinde, hangi şartlarda olursa olsun bir kitabın yayınlanabilmesi için tüm bu süreçlerden geçmek zorunda ve tüm bu giderlerin sağlanması gerekmektedir.
Yayınevlerinin kitap bastırmak için istedikleri ücretler ise işte bu bahsedilen kalemlerden dolayı değişiklik göstermektedir. Kimi yayınevi en büyük maliyet olan kâğıt ve baskı maliyetlerini talep ederken, kimi yayınevi tüm maliyetleri katarak ortalama bir ücret talep etmektedir. Bir kitabın üretiminde en gider kalemi kâğıt ve baskı (matbaa) gideridir. Hemen ardından depolama ve lojistik giderleri, onun ardından da tasarım ve editöryal giderlerle sabit giderler yer almaktadır.
Yazıyı kaleme aldığımız 2023 döneminde, ortalama 200 sayfalık bir kitabın 1000 adet üretimindeki kağıt ve baskı maliyetleri 20-30 Bin TL arasında değişmektedir. Bu değişkenlik yayınevlerinin kağıtçı ve matbaacılarla olan anlaşmalarına göre ortaya çıkmaktadır. Depolama ve lojistik giderleri, yine değişken olmakla birlikte 4-8 Bin TL arasında çıkmaktadır. Editöryal masraflar ortalama 2-6 Bin TL arasında değişirken, tasarım maliyetleri de 3-6 bin TL arasında değişkenlik göstermektedir. Toparlayacak olursak; bir yayınevi yazardan sadece kâğıt ve baskı maliyetlerini istediği zaman 20-30 Bin TL arasında bir ücret talep ederken; diğer maliyetleri de talep ettiğinde ise 40-60 Bin TL aralığında bir ücret ortaya çıkmaktadır. (Birazdan anlatacağımız butik yayıncılık sisteminde ise bu maliyet ortalama 15 Bin TL civarındadır.) Bazı yayınevleri sıralanan maliyetlere ek olarak özel reklam süreci de yönetmektedir. Bu reklam giderleri de tamamen değişken olmakta ve bahsettiğimiz maliyetlere eklenmektedir.
Kitap yayınlatmak istiyorum
Kitap yayınlatmak istiyorum diyor ve eserlerinize kesin olarak güveniyorsanız aşağıda sıralanan tavsiyelerimiz mutlaka değerlendirmelisiniz.
- Sabırlı olun: Birçok yazar ilk kitabı için birkaç yıl ve hatta dört beş yıllık bekleme süreçlerinden geçmişlerdir.
- İstikrarlı olun: Bildiğiniz, duyduğunuz tüm yayınevlerine e-posta yoluyla eser dosyanızı yollayın.
- Mütevazi olun: Eser başvurularında asla “Dünyanın en iyi kitabını yazdım” ya da “Okusanız zaten kesin basacaksınız” gibi aşırı iddialı ibarelere yer vermeyin. Emin olun editörler böyle girizgahlar gördüklerinde dosyalara bakmadan kapatıp ret yazacaklardır.
- Saygılı olun: Başvuru yaptığınız yayınevlerini dosyanın ulaştığını teyit etmek için arayabilirsiniz. Ancak daha sonra sık sık arayarak editörleri bunaltmayın. Bazı yazar adaylarının her gün aradıklarını düşünürseniz, editörlerin o dosyalara bakmadan ret yazacaklarını tahmin edersiniz.
- Kendinizi iyi tanıtın: Eser başvurularında özgeçmişlerinizi asla esirgemeyin. Kitapla alakalı olmasa bile diğer yeteneklerinizden, başarılarınızdan ve uzmanlık alanlarınızdan özet bir şekilde mutlaka bahsedin.
- Reklam kanallarınızı hissettirin: Eserinizin yayınlanması halinde kendi bireysel reklam ağlarınız (sosyal medya hesaplarınız ya da tanıdığınız fenomen hesaplar gibi) ya da kitlelerinizi hakkında bilgiler verin.
- Özet rapor ekleyin: Eser başvurularında mutlaka eseriniz hakkında ayrı bir Word veya PDF dosyasında özet bilgiler verin. Bu özette eserin kurgu özeti, kelime sayısı, hedef kitlesi ve diğer temel özelliklerinden bahsedin. Editörlerin işini kolaylaştırdığınız zaman emin olun daha hızlı sonuç alacaksınız. Örnek bir eser raporu görmek için Kitap Yayınlama Başvurusu sayfamızda bulunan dosyayı indirerek kullanabilirsiniz.
Yukarıda sıralanan tavsiyelere uyduğunuz takdirde, uzun bir süre de olsa kitaplarınızın yayınlanması için önemli bir mesafe kat edebileceğinizden emin olabilirsiniz.
Bunların yanı sıra, hem düşük maliyetlerle hem de hızlı bir şekilde kitap yayınlatmak isterseniz okumaya devam edebilir ve bizimle temasa geçebilirsiniz.
Düşük maliyetli kitap yayınlatma
Loti Kitap ekibi olarak, yazarların ve yazar adaylarının yukarıda açıklanan tüm zorluklarının farkındayız. Bu nedenle, hem kitapların düşük maliyetli hem de hızlı bir şekilde yayınlandığı ara bir formül geliştirdik.
Butik Yayıncılık Nedir? yazımızda detaylıca bahsedilmekle birlikte özet olarak geçersek; kitabın en büyük maliyeti olan kağıt ve matbaa maliyetini tamamen ortadan kaldırdığımız sipariş üzerine baskı sistemini kullanıyoruz. Sektörün en büyüklerinden olan Kitapyurdu baskı merkezi ile geliştirdiğimiz çözüm ortaklığıyla, sipariş edilen kitaplar aynı gün basılmakta ve okurlara gönderilmektedir. Böylelikle klasik yayıncılıkta olan kitabın satmama riski devreden çıkmakta ve kâğıt ile baskı maliyetleri sıfırlanmaktadır.
Öte yandan, depolama, lojistik ve diğer ağır giderler de devre dışı kaldığı için kitap üretim maliyeti düşmektedir. Yazarlardan sadece editöryal ve tasarım maliyetlerini talep etmekteyiz.
Daha kapsamlı bilgi almak için Sıkça Sorulan Sorular sayfamızı ziyaret edebilir ya da İletişim sayfamızdan bizimle iletişime geçebilirsiniz.